ศ.ดร.สมหวัง กล่าวอีกว่า คุณภาพการศึกษานั้นดูที่ผลสอบโอเน็ต ผลสอบการทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติขั้นสูง(เอเน็ต) และคุณภาพสถานศึกษา สิ่งที่ ศธ.ต้องเร่งทำคือการพัฒนาคุณภาพครูและสถานศึกษา ตนเห็นด้วยกับข้อเสนอของ ศ.นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโสที่เสนอให้มีโครงการ 1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด เพื่อให้แต่ละจังหวัดมีมหาวิทยาลัยมาเป็นพี่เลี้ยงช่วยพัฒนาคุณภาพครูและ สถานศึกษา อย่างไรก็ตาม การดำเนินการในเรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาดำเนินการ คงทำไม่ได้ในระยะเวลาสั้น

สำหรับเรื่องข้อเสนอนี้ผมมองว่าเป็นการแก้ปัญหาไม่ตรงจุด เพราะมหาวิทยาลัยที่มีอยู่ ณ ปัจจุบันนี้ ก็มากมายแทบจะเกินพอแล้ว เพราะยิ่งเปิดมหาวิทยาลัยใหม่ ครูอาจารย์ที่มาสอนก็เป็นอาจารย์พิเศษที่วิ่งรอกกันสนุก

การพัฒนาครูนั้นถือว่าเป็นเรื่องที่ดี แต่การปฏิบัติมันสวนทางกันเสมอ เพราะเมื่อมีการพัฒนาในอดีตที่ผ่านมาไม่ได้มีการติดตามผลว่า อบรมไปแล้วครูนำไปใช้อย่างเต็มที่หรือไม่ และการพัฒนาก็ไม่ต่อเนื่อง บางคนอบรมไป 1 ครั้ง แล้วก็ว่างเว้นไป 5 ปี 10 ปี แล้วมันจะมีประโยชน์อะไร ไม่ได้มีการพัฒนาต่อยอดให้เห็นเป็นรูปธรรมเลย สิ้นเปลืองงบประมาณไปเปล่าๆ

การผลิตครูที่มีคุณภาพมาเติมเต็มทดแทนครูที่เกษียณต่างหากที่ควรทำ ทำอย่างไรจึงจะได้ครูเก่ง ดี มีคุณภาพ ฝ่ายบริหารจัดการเรื่องนี้ต้องนำไปคิด ในระยะเวลา 5-6 ปี ข้างหน้านี้ ครูเก่าแก่จะถูกปลดประจำการนับพัน นับหมื่นคน เป็นโอกาสอันดีที่รัฐจะต้องสรรหาครูเก่ง ดี มีคุณภาพ มาทดแทน

การคัดเลือกบุคคลมาเรียนครูนั้น ถ้ามองย้อนไปในอดีตเมื่อ 30-40 ปีที่ผ่านมา มีหน่วยงานรับผิดชอบในการผลิตครูโดยเฉพาะเรียกว่ากรมการฝึกหัดครู จัดการเลือกเด็กที่จบชั้น ม.3 ขณะนั้น มาเรียนเตรียมเป็นครู 2 ปี ในโรงเรียนฝึกหัดครู เรียกว่า ครู ป.กศ.ต้น คัดเลือกเด็กที่มีแววเป็นครูที่มีความเก่ง ดี ขึ้นเรียนครูระดับสูงขึ้นไปอีก 2 ปี ที่เรียกว่า ป.กศ.สูง และคัดเลือกเด็กที่มีความสามารถด้านวิชาเอกต่างๆ ไปเรียนต่อระดับปริญญาตรี อีก 2 ปี ในสถาบันผลิตครูที่เรียกว่า วิทยาลัยวิชาการศึกษา

สรุปว่ากว่าเด็กจะเรียนรู้จนจบครูระดับปริญญาตรีต้องผ่านการเรียนรู้ทุกวิชารวมถึงวิชาการศึกษามานานถึง 6 ปี ดังนั้นวิญญาณความเป็นครูจึงมีอยู่ค่อนข้างมาก

เอาเถอะ มาวันนี้มีโครงการเรียนครู 5 ปี ก็ยังดี แต่ยังไม่ค่อยแน่ใจกระบวนการคัดคนเข้าเรียนว่าจะเป็นคนเก่ง ดี มีจิตวิญญาณความเป็นครูจริงหรือไม่ และการทุ่มเทของภาครัฐจะเลี้ยงดูบุคลากรเหล่านี้ให้มีความเป็นอยู่ที่ไม่ต้องกระเสือกกระสนดิ้นรนในเรื่องค่าครองชีพได้หรือไม่ เพื่อให้ครูมีความตั้งใจที่จะพัฒนาความรู้ ความสามารถให้เด็กๆได้โดยไม่ต้องกังวลเรื่องการครองชีพในอนาคต

หากทำไม่ได้ มันก็คงวนเวียนกลับมาที่เดิมคือ ... เด็กรุ่นต่อไปยังมีคุณภาพทางวิชาการต่ำกว่าเกณฑ์อยู่นั่นเอง